ZMIANY W PRZEPISACH PODATKOWYCH – grudzień 2024 r.

1. Znowelizowana ustawa o rachunkowości – już do sprawozdań za 2024 r.

W dniu 6 grudnia 2024 r. Sejm, po rozpatrzeniu poprawek Senatu, zakończył prace nad ustawą o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ustawa zostanie przekazana do podpisu Prezydenta, a następnie do publikacji w Dzienniku Ustaw. Znowelizowane przepisy znajdą zastosowanie już do sprawozdań finansowych za 2024 r.

Najważniejsze zmiany przepisów ustawy dotyczą:

• podwyższenia progu przychodów ze sprzedaży towarów i produktów decydującego o obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych (m.in. przez osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych czy spółki partnerskie) z 2.000.000 euro do 2.500.000 euro. Zmiana ta znajdzie zastosowanie już do 2025 r. W efekcie ww. podmioty będą zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych od 2025 r., o ile w 2024 r. ich ww. suma przychodów przekroczy wartość 10.711.500 zł (2.500.000 zł × 4,2846 zł/euro średni kurs NBP z 1 października 2024 r.);
• podwyższenia kryteriów wielkościowych decydujących o statusie jednostek mikro i małych oraz wprowadzenia pojęć jednostek średnich, dużych oraz dużej grupy;
• nowego sposobu zdefiniowania przychodów ze sprzedaży towarów i produktów oraz przychodów ze sprzedaży materiałów;
• nowych zasad stosowania uproszczeń w rachunkowości;
• ustanowienia wyższego poziomu limitów umożliwiających jednostce dominującej odstąpienie od konsolidacji;
• nowych progów decydujących o obowiązku badania sprawozdań finansowych, tj.:
  • podwyższenia sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiącej równowartość w walucie polskiej co najmniej 3.125.000 euro (przed zmianą była to kwota 2.500.000 euro),
  • podwyższenia przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy stanowiących równowartość w walucie polskiej co najmniej 6.250.000 euro (przed zmianą była to kwota 5.000.000 euro). Zmiany w tym zakresie znajdą jednak zastosowanie dopiero do badania sprawozdań finansowych za 2025 r.,
• wdrożenia dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD). Obowiązek sprawozdawczości będzie wchodził stopniowo. Jako pierwsze, przyjmując nowe wartości progów, swoje raporty za 2024 r. złożą w 2025 r. największe jednostki, które mają już doświadczenie w sprawozdawczości ESG (tj. stosowały art. 49b oraz art. 55 ust. 26 ustawy o rachunkowości sprzed nowelizacji). Docelowo duże jednostki i duże grupy kapitałowe oraz mali i średni emitenci z rynku regulowanego będą publikowali informacje niezbędne do zrozumienia wpływu ich działalności na kwestie środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego (ESG).

2. Zmiany w VAT od 2025 r.

W Dzienniku Ustaw z 25 listopada 2024 r., pod poz. 1721, opublikowano ustawę z dnia 8 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Mocą tej ustawy wprowadzono zmiany m.in. w VAT w zakresie podmiotowego zwolnienia z VAT, miejsca świadczenia niektórych usług i procedury marży.

2.1. Podmiotowe zwolnienie z VAT

Z obowiązujących obecnie przepisów wynika, że z podmiotowego zwolnienia z VAT mogą korzystać wyłącznie podatnicy posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, jeżeli spełniony jest warunek dotyczący niskiej sprzedaży do 200.000 zł rocznie lub ww. kwoty liczonej w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym – w przypadku podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych. Ustawa o VAT nie daje natomiast możliwości stosowania zwolnienia podatnikom nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju (bez względu na wielkość sprzedaży, którą osiągają). Oznacza to, że podatnicy nieposiadający siedziby działalności gospodarczej w Polsce rozliczają VAT od pierwszej sprzedaży dokonanej na terytorium kraju. Wskazaną powyżej ustawą nowelizującą dokonano implementacji do krajowego porządku prawnego unijnych przepisów i wprowadzono zmiany w ww. zakresie.

Od 1 stycznia 2025 r. zwolnienie z VAT będzie przysługiwać podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju oraz podatnikom posiadającym siedzibę działalności w państwie członkowskim innym niż Polska. Analogicznie, polscy podatnicy będą mogli korzystać ze zwolnienia z VAT w innym kraju unijnym. Zwolnienie z VAT nie będzie natomiast przysługiwać podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w państwach trzecich. Zaznaczamy, że podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT będą musieli pilnować rocznego obrotu na terytorium UE (100.000 euro) i limitu zwolnienia obowiązującego w danym kraju unijnym (w Polsce 200.000 zł).

2.2. Miejsce świadczenia usług

Z obowiązujących obecnie przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają. Ustawa nowelizująca wprowadza zmiany w tym zakresie. Z obowiązującej obecnie reguły określania miejsca świadczenia dla ww. usług wstępu wyłączono usługi wstępu na imprezy świadczone na rzecz podatnika, w przypadku gdy obecność na tych imprezach będzie wirtualna. Dla takich usług zastosowanie znajdzie ogólna zasada ustalania miejsca świadczenia, o której mowa w art. 28b ustawy o VAT. Miejscem świadczenia takich usług będzie więc miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Ponadto z przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana. W ustawie nowelizującej wskazano natomiast, że w przypadku gdy ww. usługi dotyczą działalności, która jest transmitowana lub w inny sposób udostępniana wirtualnie, miejscem świadczenia tych usług będzie miejsce, w którym podmiot niebędący podatnikiem, na rzecz którego są świadczone te usługi, posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Zmiany w zakresie miejsca świadczenia usług wejdą w życie od 1 stycznia 2025 r.

2.3. Zmiany w opodatkowaniu na zasadzie marży

W wyniku nowelizacji ustawy o VAT wskazano, że do dostawy dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanych w ramach szczególnej procedury marży stosuje się podstawową stawkę VAT (obecnie 23%). Ponadto zmieniono regulacje dotyczące stosowania marży dla ww. towarów. W zmienionym art. 120 ust. 11 ww. ustawy (dotyczącym szczególnych przypadków stosowania marży) wskazano, że procedurę VAT marża będzie można również stosować do dostawy dzieł sztuki nabytych od:

1) podatnika niekorzystającego z procedury opodatkowania marży,

2) podatnika podatku od wartości dodanej innego niż podatnik dokonujący dostawy towarów na zasadach odpowiadających szczególnej procedurze opodatkowania marży

– jeżeli dzieła sztuki nabyte przez tego podatnika nie podlegały opodatkowaniu podatkiem według stawki 8% albo podatkiem od wartości dodanej według stawki odpowiadającej stawce, o której mowa w art. 98 ust. 1 dyrektywy w sprawie VAT (stawka obniżona nie niższa niż 5%).

Ten przepis – w nowym brzmieniu – ograniczy możliwość stosowania opodatkowania na zasadzie marży. Nie będzie ono możliwe np. do sprzedaży dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków uprzednio importowanych przez podatnika, a także dzieł sztuki nabytych od ich twórców lub spadkobierców twórców (opodatkowanych stawką 8%).

Chcąc stosować szczególną procedurę w ww. przypadkach podatnik obowiązany będzie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętym sposobie opodatkowania marży przed dokonaniem dostawy (patrz: art. 120 ust. 13 ustawy o VAT). Takie zawiadomienie będzie ważne przez 2 lata, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego.

Znowelizowane przepisy dotyczące procedury marży zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2025 r. Należy jednak zaznaczyć, że w przepisach przejściowych dotyczących ww. szczególnych przypadków stosowania marży ustawodawca wskazał, iż:

• zawiadomienia o wyborze procedury marży (patrz: art. 120 ust. 13 ustawy o VAT), których ważność upływa po dniu 31 grudnia 2024 r., utracą ją z dniem 31 grudnia 2024 r.,
• w przypadku gdy podatnik będzie chciał stosować marżę dla dostawy dzieł sztuki od 1 stycznia 2025 r., wówczas będzie musiał złożyć ww. zawiadomienie w terminie do dnia 31 grudnia 2024 r.

3. E-Doręczenia obowiązkowe od 1 stycznia 2025 r. dla wielu podmiotów

List polecony z urzędu przez internet to główne założenie e-Doręczeń. Aby było to wykonalne, nadawca i odbiorca muszą mieć adres do e-Doręczeń. Możliwość uzyskania adresu do e-Doręczeń działa już od pewnego czasu, gdyż ustawa o doręczeniach elektronicznych weszła w życie, co do zasady, z dniem 5 października 2021 r. Jednak dla rozpowszechnienia tej drogi korespondencji ważne jest w szczególności, kiedy podmioty publiczne będą obejmowane obowiązkiem stosowania e-Doręczeń. Terminy te określa art. 155 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1045), zwanej dalej ustawą. W świetle tej regulacji zdecydowana większość podmiotów publicznych z dniem 1 stycznia 2025 r. zostanie objęta obowiązkiem korzystania z e-Doręczeń, w tym m.in. ZUS, KRUS, NFZ czy urzędy skarbowe.

Poza podmiotami publicznymi, także część podmiotów niepublicznych będzie objęta obowiązkiem korzystania z e-Doręczeń. Obowiązek ten ustawa nakłada na:

• przedsiębiorców, tj. podmioty niepubliczne wpisane zarówno do rejestru przedsiębiorców KRS, jak i do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG),
• osoby wykonujące zawód adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, doradcy restrukturyzacyjnego, rzecznika patentowego oraz notariusza. Osoby te będą zobowiązane do posługiwania się e-Doręczeniami od 1 stycznia 2025 r.

Przedsiębiorców będą natomiast obowiązywały różne terminy stosowania e-Doręczeń. I tak, przedsiębiorcy nowo rejestrujący się w CEIDG czy KRS w 2025 r. będą musieli od początku stosować e-Doręczenia.

Natomiast podmioty niepubliczne wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS przed dniem 1 stycznia 2025 r. obowiązane będą do posiadania adresu do e-Doręczeń w terminie 3 miesięcy od dnia 1 stycznia 2025 r., czyli najpóźniej 1 kwietnia 2025 r. (art. 151 ust. 1 ustawy).

Z kolei indywidualni przedsiębiorcy wpisani do CEIDG do dnia 31 grudnia 2024 r. będą musieli wywiązać się z obowiązków związanych z e-Doręczeniami na zasadach wskazanych w art. 152 ust. 2 ustawy, przy okazji składania wniosku o zmianę wpisu w okresie od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 30 września 2026 r. Pozostali przedsiębiorcy z CEIDG (tj. wpisani do CEIDG przed dniem 1 stycznia 2025 r., którzy nie składali wniosku o zmianę wpisu od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 30 września 2026 r.) będą obowiązani uzyskać wpis adresu do e-Doręczeń do bazy adresów elektronicznych w terminie do dnia 30 września 2026 r.

Co ważne, w przypadku podmiotów niepublicznych składających wniosek o wpis do rejestrów przedsiębiorców KRS, Ministerstwo Sprawiedliwości w piśmie z dnia 2 grudnia 2024 r., stanowiącym odpowiedź na pytanie naszego Wydawnictwa poinformowało, że:

„(…) system KRS, w tym podsystemy eFormularze PRS (dotyczący składania wniosków w trybie tradycyjnym – przyp. red.) i S-24, jest przygotowany do realizacji obowiązków związanych z e-Doręczeniami wynikającymi z przepisów wchodzących w życie 1 stycznia 2025 r.”

Natomiast w przypadku przedsiębiorców z CEIDG wskazać można m.in., że druk CEIDG-1 w wersji obowiązującej od 28 listopada 2024 r. zawiera już stosowne rubryki dotyczące adresu do e-Doręczeń (sekcja nr 22).

Poza tym z dniem 1 stycznia 2025 r. (z dwoma wyjątkami) wejdzie w życie ustawa nowelizująca ustawę o doręczeniach elektronicznych (druk sejmowy nr 761 – na dzień oddania tego nr BI do druku ustawa czeka na publikację w Dzienniku Ustaw). Rozwiązania prawne w niej przyjęte skupiają się na wprowadzeniu okresu przejściowego, który ma trwać do końca 2025 r., w którym podmioty publiczne obowiązane do wdrożenia e-Doręczeń będą mogły stopniowo dostosowywać się do nowego sposobu prowadzenia korespondencji.

4. Zmiany w podatku od nieruchomości – opublikowane

W Dzienniku Ustaw z 29 listopada 2024 r., pod poz. 1757, opublikowano ustawę z dnia 19 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej.

Ustawa ta m.in. wprowadza nowe definicje budowli i budynku. Jest to konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r., sygn. akt SK 14/21, który orzekł, iż dotychczasowe definicje, które odsyłają do definicji zawartych w prawie budowlanym, są niezgodne z Konstytucją.

Ustawa zmienia też zasady opodatkowania pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania pojazdów, które znajdują się w budynku mieszkalnym. Takie pomieszczenia będą uznawane za część ww. budynku.

5. Zmiany w rozporządzeniu w sprawie PKPiR związane z wprowadzanym kasowym PIT

W Dzienniku Ustaw z dnia 27 listopada 2024 r., pod poz. 1744, opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Nowela ta dostosowuje przepisy ww. rozporządzenia do zmian wprowadzonych do ustawy o PDOF w zakresie metody kasowej rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów (tzw. kasowego PIT).

Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR) zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych wpisują do księgi niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży. Tak wynika z § 16 ust. 1 rozporządzenia w sprawie PKPiR. Natomiast, w myśl § 15 ust. 2 ww. rozporządzenia, w sytuacji gdy podatnik dokona zakupu m.in. towarów handlowych i ich dostawa nastąpi przed otrzymaniem faktury, powinien sporządzić szczegółowy opis otrzymanych towarów i wpisać ich wartość do księgi na podstawie tego opisu (lub specyfikacji dostawcy, o której mowa w § 15 ust. 4).

Zapisu w księdze można dokonać, gdy jest to zgodne z ustawą, w tym m.in. z art. 22 ustawy o PDOF. Aktualnie taki zapis zawiera jedynie § 16 ust. 2 ww. rozporządzenia, odnoszący się do zapisów w księdze dotyczących pozostałych wydatków. Zasadę tę potwierdzać będzie również dodawany ust. 5 w § 15 ww. rozporządzenia. Zgodnie z jego treścią, zapisów w księdze na podstawie ww. opisu lub specyfikacji dostawcy, będzie się dokonywało z uwzględnieniem zasad określonych w art. 22 ustawy o PDOF (w tym również zasad wynikających z art. 22 ust. 4a i 4b dotyczących kasowego PIT, obowiązujących od 1 stycznia 2025 r.). Analogiczny zapis zawierać będzie § 16 ust. 1 rozporządzenia w sprawie PKPiR.

Podatnicy, którzy wybiorą kasowy PIT, będą potrącali koszty uzyskania przychodów poniesione w roku stosowania ww. metody, w roku podatkowym, w którym zostało uregulowane zobowiązanie, nie wcześniej jednak niż w dacie poniesienia kosztu (art. 22 ust. 4a ustawy o PDOF w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2025 r.). Oznacza to, że nieopłacone zobowiązania (np. z tytułu zakupu towarów handlowych) nie będą mogły być ujęte w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jako koszty uzyskania przychodów. Natomiast aktualnie spisem z natury obejmuje się również m.in. towary handlowe, których zakup nie został opłacony. Aby wartość ww. towarów nie wpływała na ogólną wartość spisu z natury, dokonano zmiany § 26 ust. 5 rozporządzenia w sprawie PKPiR. Zgodnie z pkt 2 tego przepisu, wartość spisu z natury będzie się pomniejszało o koszty uzyskania przychodów poniesione na nabycie m.in. towarów handlowych/materiałów objętych tym spisem, w części, w jakiej zobowiązanie z tytułu tego nabycia nie zostało uregulowane i w związku z art. 22 ust. 4a lub 4b ustawy o PDOF (tj. przepisami o kasowym PIT) koszty te nie zostały potrącone.

Ponadto w załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia, w „Objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów” wprowadzono następujące zmiany:

• w ust. 3 – w przypadku podatników stosujących metodę kasową rozliczania przychodów i kosztów, w kolumnie 2 będzie należało wpisać datę powstania przychodu, o której mowa w art. 14c ust. 2 ustawy o PDOF, lub datę potrącenia kosztu zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b ww. ustawy (tj. według zasad dotyczących kasowego PIT),
• w ust. 4 – w przypadku przychodów i kosztów uzyskania przychodów rozliczanych metodą kasową w kolumnie 3 będzie należało wpisać numer faktury dokumentującej przychód rozliczany metodą kasową lub numer faktury lub innego dowodu dokumentującego poniesienie kosztu potrącanego metodą kasową.

Analogiczne zmiany wprowadza się w załączniku nr 2 do ww. rozporządzenia, w „Objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów przeznaczonej dla rolników prowadzących działalność gospodarczą”.

Rozporządzenie wprowadza również zmianę o charakterze porządkowym. Polega ona na zaktualizowaniu ust. 18 ww. objaśnień, w których podany jest nieaktualny limit przychodów uprawniający do kwartalnego rozliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, o którym mowa w art. 21 ust. 1b ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Na skutek tej zmiany kwota 25.000 euro zostanie zastąpiona kwotą 200.000 euro.

Rozporządzenie zmieniające wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

6. Stawki karty podatkowej obowiązujące w 2025 r.

W Monitorze Polskim z 15 listopada 2024 r., pod poz. 975, opublikowano obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 5 listopada 2024 r. w sprawie stawek karty podatkowej i kwoty, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług, z wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w 2025 r.

Stawki karty podatkowej oraz kwartalne stawki ryczałtu od przychodów osób duchownych, podane w załącznikach do ww. obwieszczenia, w 2025 r. będą wyższe od obowiązujących w 2024 r.

Ponadto, zgodnie z pkt 4 objaśnień części I „Działalność usługowa oraz wytwórczo-usługowa” załącznika nr 1 do ww. obwieszczenia, przy prowadzeniu działalności wymienionej w lp. 70-76 tego załącznika (tj. m.in. usług w zakresie robót budowlanych: murarskich, ciesielskich, dekarskich, posadzkarskich, malarskich, usług w zakresie sztukatorstwa, odgrzybiania budynków, cyklinowania, zduństwa – dla ludności) dopuszczalne będzie – poza świadczeniami dla ludności – wykonywanie świadczeń dla innych odbiorców w rozmiarze nieprzekraczającym kwoty 96.711 zł przychodu rocznie (w 2024 r. jest to kwota 93.622 zł).

7. Integracja kasy z terminalem płatniczym nie będzie konieczna

Od 1 stycznia 2025 r. przedsiębiorca, który zapewnia możliwość przyjmowania płatności przy użyciu terminala płatniczego i prowadzi ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących on-line (umożliwiających połączenie i przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas) miał zapewniać współpracę kasy rejestrującej z terminalem płatniczym zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących, określonymi w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie ustawy o VAT. Powyższe wynika z art. 19a ust. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236 ze zm.; w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2025 r.).

Od 1 stycznia 2025 r. miała również obowiązywać kara za nieprzestrzeganie tego obowiązku. Mianowicie w przypadku stwierdzenia, że podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej wbrew ww. obowiązkowi nie zapewniałby współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym, naczelnik urzędu skarbowego, w drodze decyzji, miał nakładać na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 5.000 zł. Powyższe wynika z art. 111 ust. 6kb ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2025 r.).

Zarówno obowiązek integracji kasy z terminalem płatniczym, jak i karę za jego nieprzestrzeganie odroczono do 1 kwietnia 2025 r. (patrz: art. 146 ustawy z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych; Dz. U. poz. 1685). Zaznaczamy jednak, że docelowo planuje się likwidację ww. obowiązku i kary.

8. Opublikowano ustawę wprowadzającą globalny podatek (podatek wyrównawczy)

8.1. Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego tzw. podatku wyrównawczego

W Dzienniku Ustaw z 19 listopada 2024 r., pod poz. 1685, opublikowano ustawę z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych. Ustawa ta wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2025 r. (z wyjątkami).

Ustawa ta implementuje do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w UE – Dyrektywa GloBE. Dyrektywa ta jest efektem wdrożenia w ramach UE wyników prac Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), mających na celu wyeliminowanie praktyk podatkowych przedsiębiorstw wielonarodowych, umożliwiających im przenoszenie zysków do państw, w których nie podlegają one żadnemu opodatkowaniu lub podlegają bardzo niskiemu opodatkowaniu.

Ww. ustawa wprowadzająca podatek wyrównawczy reguluje opodatkowanie:

• globalnym podatkiem wyrównawczym,
• krajowym podatkiem wyrównawczym,
• podatkiem wyrównawczym od niedostatecznie opodatkowanych zysków.

Przepisy ww. ustawy będzie się stosowało generalnie do jednostek składowych grupy międzynarodowej lub grupy krajowej, jeżeli za co najmniej 2 z 4 lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy osiągnęły minimalny przychód grupowy. Przez minimalny przychód grupowy będzie się tu rozumiało roczny przychód grupy międzynarodowej lub grupy krajowej wykazany w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy, wynoszący co najmniej 750.000.000 euro.

W informacji zamieszczonej na stronie internetowej Prezydenta (www.prezydent.pl), dotyczącej ww. podatku, wskazano:

„(…) Jednym z głównych celów reformy międzynarodowego prawa podatkowego było ograniczenie konkurencji w zakresie stawek CIT przez ustanowienie globalnego minimalnego poziomu opodatkowania. Mechanizm przewidziany w Modelowych zasadach OECD opiera się na dwóch powiązanych ze sobą rozwiązaniach (zasadach), których celem jest pobranie dodatkowej kwoty podatku (opodatkowanie wyrównawcze), jeżeli efektywna stawka podatkowa danej grupy międzynarodowej w danej jurysdykcji jest niższa niż 15%. Są to: zasada włączenia dochodu do opodatkowania oraz zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków. Dyrektywa GloBE oraz polska ustawa obejmują zarówno grupy międzynarodowe, jak i grupy krajowe, tj. grupy, których wszystkie jednostki składowe są zlokalizowane w tym samym państwie członkowskim. (…) Przez jednostki składowe rozumie się jednostki grup międzynarodowych lub grup krajowych. Zgodnie z Dyrektywą GloBE ustawa wyłącza stosowanie przepisów w odniesieniu do niektórych jednostek składowych, głównie tych, które zasadniczo nie prowadzą działalności handlowej lub gospodarczej, a wykonują działalność w interesie ogólnym i które z tych powodów mogą nie podlegać opodatkowaniu w państwie członkowskim, w którym są zlokalizowane.

Obliczanie efektywnej stawki podatkowej będzie następować nie na poziomie danej jednostki składowej, lecz na poziomie danego państwa (jurysdykcji). Obliczenie efektywnej stawki podatkowej dla danego państwa wymaga ustalenia dwóch elementów, tj. sumy skorygowanych podatków kwalifikowanych jednostek składowych z danego państwa (jurysdykcji) oraz kwalifikowanego dochodu netto tych jednostek składowych. Efektywną stawkę podatkową grupy międzynarodowej w każdym państwie, w którym prowadzi ona działalność lub grupy krajowej, należy następnie porównać z uzgodnioną minimalną stawką podatkową wynoszącą 15%. W przypadku gdy efektywna stawka podatkowa obliczona dla danego państwa jest niższa od minimalnej stawki podatkowej, co do zasady, jednostka dominująca najwyższego szczebla powinna zastosować zasadę włączenia dochodu do opodatkowania w odniesieniu do swoich nisko opodatkowanych jednostek składowych, w celu wyrównania poziomu opodatkowania do minimalnej stawki podatkowej.

Zgodnie z przyjętymi regulacjami, to na jednostce dominującej najwyższego szczebla będzie ciążyć główny obowiązek stosowania zasady włączenia dochodu do opodatkowania wobec wszystkich nisko opodatkowanych jednostek składowych grupy niezależnie od tego, czy jednostki te są zlokalizowane w UE czy też poza UE. W niektórych okolicznościach obowiązek stosowania zasady włączenia dochodu do opodatkowania będzie przechodził na niższy szczebel struktury grupy, tj. na inne jednostki.

(…) Przepisy ustawy, co do zasady, nie będą miały zastosowania do jednostek wyłączonych. Ustawa określa katalog jednostek wyłączonych, zaliczając do nich m.in.: jednostki rządowe, organizacje międzynarodowe, organizacje nienastawione na zysk czy fundusze emerytalne. Globalny podatek wyrównawczy i podatek wyrównawczy od niedostatecznie opodatkowanych zysków nie będzie obliczany w przypadku grupy krajowej. Przy obliczeniu globalnego podatku wyrównawczego nie będą również uwzględniane jednostki lub jednostki składowe grupy międzynarodowej będące podatnikami krajowego podatku wyrównawczego.

(…) Jednostka składowa grupy zlokalizowana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie obowiązana składać do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, według ustalonego wzoru, informację o opodatkowaniu wyrównawczym za rok podatkowy, w terminie do końca 15. miesiąca następującego po zakończeniu tego roku podatkowego. Podatnicy globalnego podatku wyrównawczego, krajowego podatku wyrównawczego oraz podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków będą obowiązani składać do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości należnego podatku, w terminie do końca 18. miesiąca następującego po zakończeniu tego roku podatkowego i w tym terminie wpłacić na rachunek właściwego urzędu skarbowego podatek wynikający z tego zeznania. W przypadku gdy co najmniej dwie jednostki składowe tej samej grupy, zlokalizowane na terytorium RP, są podatnikami tego samego podatku, jednostki te będą mogły dokonać wyboru, zgodnie z którym wskazane wyżej obowiązki będą realizowane przez jedną z tych jednostek składowych. Wyboru tego będzie można dokonać na czas oznaczony nie dłuższy niż 5 lat, przy czym może on być dokonywany wielokrotnie. (…)”

8.2. Zmiany w CIT związane z wprowadzeniem podatku wyrównawczego

Na gruncie CIT określono, że nie będzie się uważało za koszty uzyskania przychodów globalnego podatku wyrównawczego, krajowego podatku wyrównawczego, podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków oraz podatków równoważnych nakładanych w państwach innych niż Polska (nowy art. 16 ust. 1 pkt 15b ustawy o PDOP). Podatków tych nie będzie można też odliczyć (nowy art. 20 ust. 2c ustawy o PDOP). Jak czytamy w ww. uzasadnieniu do projektu ustawy wprowadzającej tzw. podatek wyrównawczy:

„(…) metody unikania podwójnego opodatkowania nie mogą mieć zastosowania do podatków płaconych w obcym państwie na podstawie przepisów implementujących Modelowe zasady OECD/dyrektywę 2022/2523, gdyż mogłoby to prowadzić do zniesienia ekonomicznych skutków ich zastosowania. Proponuje się zatem dodanie przepisu potwierdzającego brak możliwości zastosowania metody odliczenia do podatków zapłaconych w obcym państwie na podstawie przepisów implementujących Modelowe zasady OECD/Dyrektywę. (…)”

8.3. Dostosowanie przepisów ustawy o rachunkowości

Omawiana ustawa wprowadza również zmiany w ustawie o rachunkowości. Dotyczą one:

• wyłączenia obowiązku tworzenia rezerw oraz aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego związanych z globalnym podatkiem wyrównawczym, krajowym podatkiem wyrównawczym i podatkiem wyrównawczym od niedostatecznie opodatkowanych zysków (por. art. 37 dodany ust. 12 ustawy),
• umożliwienia jednostkom będącym podatnikami krajowego podatku wyrównawczego, wyboru w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z MSR, a także późniejszej możliwości rezygnacji z ich sporządzania w oparciu o MSR (por. zmieniony art. 45 ust. 1, nowo dodany ust. 1ba oraz zmieniony ust. 1d ustawy),
• odrębnego określenia okresów przechowywania m.in. zatwierdzonych sprawozdań finansowych oraz zbiorów księgowych w przypadku jednostek podlegających opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 listopada 2024 r. Okres taki będzie wynosił co najmniej 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (por. nowo dodany w art. 74 ust. 4 ustawy),
• ujawnień w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach” sporządzonych zgodnie z załącznikiem nr 1 informacji:
  • o nietworzeniu odroczonego podatku dochodowego dotyczącego omawianych podatków (nowy pkt 20 w ust. 1 informacji),
  • o kwotach z tytułu opodatkowania jednostki w bieżącym okresie sprawozdawczym dotyczących omawianych podatków (nowy pkt 13 w ust. 1 informacji).

9. Zmiany w przepisach o pomocy de minimis

W Dzienniku Ustaw z 8 listopada 2024 r., pod poz. 1635, opublikowano ustawę z dnia 18 października 2024 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis.

Ustawa zmieniająca ma na celu dostosowanie przepisów niektórych ustaw do zmian wynikających z wejścia w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 2023/2831 z 15.12.2023) oraz rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2832 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (Dz. Urz. UE L 2023/2832 z 15.12.2023).

Ustawa nowelizująca wprowadza zmiany w poszczególnych ustawach polegające przede wszystkim na zastąpieniu odesłań do nieobowiązujących obecnie rozporządzeń Komisji (UE) nr 1407/2013 i nr 360/2012, ogólnym sformułowaniem wskazującym, że pomoc de minimis będzie udzielana w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa Unii Europejskiej dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis. Wówczas będą miały bezpośrednio zastosowanie obowiązujące warunki udzielania tego rodzaju pomocy określone rozporządzeniem Komisji (UE) 2023/2831 oraz rozporządzeniem Komisji (UE) 2023/2832.

W tym zakresie odpowiednie zmiany zostały wprowadzone m.in. w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, ustawie z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym, ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, ustawie z dnia 12 sierpnia 2010 r. o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r., ustawie z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, ustawie z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. oraz w 2024 r. w związku z sytuacją na rynku gazu.

Dokonano również zmian (w określonych ustawach) w zakresie obszaru, za który powinny być przedstawiane zaświadczenia lub oświadczenia o pomocy de minimis.

Ponadto, jak podano w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej:

„(…) W związku z wejściem w życie rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2831 oraz rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2832 zmianie uległ sposób obliczania 3-letniego okresu przy sumowaniu limitu pomocy de minimis z lat podatkowych (bieżący rok podatkowy oraz dwa poprzednie lata podatkowe) na okres 3 minionych lat. (…)”

Co istotne, w związku z wejściem w życie rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2831 oraz (UE) 2023/2832 zmianie uległa wartość pomocy de minimis, z jakiej może skorzystać przedsiębiorca. Pomoc została zwiększona odpowiednio z 200 tys. euro do 300 tys. euro oraz z 500 tys. euro do 750 tys. euro.

W zakresie zastosowania ww. ogólnego sformułowania odpowiednie zmiany zostały wprowadzone także w art. 21 ust. 15b ustawy o PDOF. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu, zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 71a tej ustawy (tj. obejmujące przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych; zwolnione z PIT do kwoty 100.000 zł rocznie), stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa UE dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Art. 21 ust. 15b ustawy o PDOF w nowym brzmieniu ma zastosowanie do przychodów (dochodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2024 r.

10. Zmiany porządkowe i doprecyzowujące w PIT i ryczałcie

W poprzednim numerze naszego czasopisma (w BI nr 33 z 20 listopada 2024 r.) opisaliśmy zmiany wprowadzone ustawą z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1593) w zakresie tzw. kasowego PIT. Ustawa ta wprowadza również inne zmiany w PIT i ryczałcie – głównie o charakterze porządkowym i doprecyzowującym – które opisujemy w tym artykule.

Odliczanie straty

Obecnie art. 9 ust. 5 ustawy o PDOF uprawnia do odliczania straty, powstałej w okresie opodatkowania na ogólnych zasadach, od przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym (o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne).

Jednocześnie w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym art. 11 tej ustawy wskazuje na możliwość odliczania straty w ryczałcie również od przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a i 1d ww. ustawy, tj. od przychodów z najmu prywatnego i od przychodów ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, określonych w art. 20 ust. 1c ustawy o PDOF.

W celu usunięcia rozbieżności pomiędzy regulacjami ustawy o PDOF i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie rozliczania straty, uzupełniono brzmienie art. 9 ust. 5 ustawy o PDOF o przepisy art. 6 ust. 1a i 1d ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Zmiana ta ma charakter porządkowy.

Przepis w tym brzmieniu wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

Zwolnienie z PIT dochodów marynarzy

Zmiana dotyczy art. 21 ust. 1 pkt 23c ustawy o PDOF. Przypomnijmy, iż na podstawie tego przepisu do końca 2020 r. zwolnieniu z PIT podlegały dochody marynarzy będących obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uzyskane z tytułu pracy na statkach morskich podnoszących banderę państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego używanych do przewozu ładunku lub pasażerów w żegludze międzynarodowej (po spełnieniu określonych warunków – kwestie te pomijamy).

Od 1 stycznia 2021 r. zmieniono brzmienie ww. przepisu. Zmiana polegała na skreśleniu w tej regulacji wyrazów „podnoszących banderę państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego”. Zmiana ta miała na celu zrównanie pod względem prawnopodatkowym dochodów marynarzy z pracy na statkach morskich używanych do przewozu ładunku lub pasażerów w żegludze międzynarodowej, niezależnie od bandery statku, pod którą pływają. Polegała ona zatem na rozszerzeniu zakresu zwolnienia z PIT, w wyniku czego wszyscy marynarze mieli mieć możliwość korzystania z tego zwolnienia przedmiotowego.

Jednak mimo wejścia w życie tej zmiany, stosowanie tego przepisu zostało odroczone do początku roku, w którym Komisja Europejska wyda pozytywną decyzję o zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym.

W związku z tym, że Komisja Europejska nie wydała takiej decyzji, a więc przepis ten w brzmieniu zmienionym od dnia 1 stycznia 2021 r. nie był i nie będzie stosowany, należało przywrócić brzmienie zwolnienia sprzed 1 stycznia 2021 r.

Tym samym ustawą nowelizującą w art. 21 ust. 1 w pkt 23c ustawy o PDOF we wprowadzeniu do wyliczenia po wyrazach „na statkach morskich” dodano wyrazy „podnoszących banderę państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego”.

Przepis w tej wersji wszedł w życie z dniem ogłoszenia ustawy nowelizującej (tj. 30 października 2024 r.) i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych po 31 grudnia 2020 r.

Wyłączenie odliczeń od dochodu przedsiębiorstw w spadku opodatkowanych podatkiem liniowym

Podatnicy podatku liniowego – na mocy art. 30c ust. 3a ustawy o PDOF – stosują odpowiednio określone przepisy art. 26 ustawy o PDOF, dotyczące odliczeń od dochodów przysługujące podatnikom opodatkowanym według zasad ogólnych. Jednocześnie na podstawie art. 26 ust. 15 ustawy o PDOF, prawo do dokonywania odliczeń, np. z tytułu dokonanych darowizn, nie przysługuje przedsiębiorstwu w spadku, które stosuje opodatkowanie na ogólnych zasadach według skali podatkowej. W związku z tym znowelizowano art. 30c ust. 3a ustawy o PDOF w taki sposób, aby prawo do dokonywania ww. odliczeń było wyłączone również w odniesieniu do przedsiębiorstwa w spadku, które korzysta z opodatkowania podatkiem liniowym.

Znowelizowany przepis art. 30c ust. 3a ustawy o PDOF wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r. i będzie miał zastosowanie do dochodów uzyskanych po 31 grudnia 2024 r.

Wykreślenie spółki komandytowej z regulacji odnoszącej się do podatników PIT

Na podstawie art. 44 ust. 11 ustawy o PDOF, zwalnia się z obowiązku wpłacania w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą jako wspólnicy spółki jawnej, spółki partnerskiej lub spółki komandytowej, w przypadku gdy spółka zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej.

Z uwagi na to, iż spółka komandytowa jest obecnie podatnikiem CIT, usunięto spółkę komandytową z zakresu ww. art. 44 ust. 11 ustawy o PDOF. Przepis w tym brzmieniu wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

Zwolnienie z PIT dochodów z funduszy kapitałowych

Zmiana dotyczy art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOF. Na skutek zmian zasad opodatkowania dochodów z funduszy kapitałowych, wprowadzonych od 1 stycznia 2024 r., literalne brzmienie art. 52a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy obejmowało tylko dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, jeżeli dochody te były wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r. W celu uniknięcia wątpliwości co do zakresu zwolnienia określonego w tym przepisie doprecyzowano jego treść poprzez wskazanie, że dotyczy również dochodów, o których mowa w art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o PDOF, tj. z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych.

Zmieniony art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOF wszedł w życie z dniem ogłoszenia ustawy nowelizującej (tj. 30 października 2024 r.) i ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych po 31 grudnia 2023 r.

Odliczenia w ryczałcie w przypadku osiągania przychodów z różnych źródeł

Nowelizacja dotyczy art. 11 ust. 3 ustawy o ryczałcie, który określa zasady dokonywania odliczeń od przychodów opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Zmiana ma na celu wyeliminowanie sygnalizowanych wątpliwości w zakresie dokonywania odliczeń od przychodów opodatkowanych ryczałtem w przypadku osiągania przychodów z różnych źródeł. Zmiana ta ma na celu jednoznaczne rozstrzygnięcie, że w przypadku osiągania przychodów z różnych źródeł, np. z działalności gospodarczej i najmu prywatnego, w tym opodatkowanych różnymi stawkami i dokonywania odliczeń od tych przychodów (np. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne albo strat z lat ubiegłych), odliczeń tych podatnik dokonuje zarówno od przychodu z działalności gospodarczej, jak i od przychodu z najmu prywatnego, w takiej proporcji, w jakiej w roku podatkowym poszczególne ww. przychody, w tym opodatkowane różnymi stawkami, pozostają w ogólnej kwocie przychodów.

Zmieniony art. 11 ust. 3 ustawy o ryczałcie wszedł w życie z dniem ogłoszenia ustawy nowelizującej (tj. 30 października 2024 r.) i ma zastosowanie do przychodów uzyskanych po 31 grudnia 2023 r.

11. Podwyższenie kwoty wolnej od podatku ponownie przesunięte w czasie – odpowiedź MF na interpelację poselską

Na łamach naszego czasopisma (w BI nr 17 z 10 czerwca 2024 r.) informowaliśmy o rozpoczęciu prac nad projektem ustawy zmieniającej ustawę o PDOF, mającym na celu podwyższenie kwoty wolnej od podatku, która – jak zapowiadano – miała obowiązywać od 2025 r. (w Sejmie znajdują się dwa projekty, nr 322 i nr 773; pierwszy projekt w tej sprawie nr 194, pojawił się już w 2024 r., jednak został on wycofany w dniu 10 czerwca 2024 r.).

Przypomnijmy, iż zgodnie z ww. projektem, wysokość kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w pierwszym przedziale skali podatkowej, miałaby wynosić 12% kwoty wynoszącej dwunastokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego w trybie przepisów art. 2 i 4 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, ale nie mniejszej niż 7.200 zł.

W efekcie tej zmiany kwota wolna od podatku (w skali roku) nie mogłaby być niższa niż 60.000 zł (aktualnie kwota wolna od podatku wynosi 30.000 zł).

Prace legislacyjne nad ww. projektem są na wczesnym etapie i nic nie wskazuje na to, żeby zostały zakończone i wdrożone od nowego roku.

W interpelacji poselskiej nr 5493 skierowanej do Ministra Finansów odniesiono się do obietnicy powyborczej w zakresie podwyższenia kwoty wolnej od podatku. Zapytano, czy ww. obietnica zostanie dotrzymana. W odpowiedzi z dnia 4 listopada 2024 r. na ww. interpelację Podsekretarz Stanu z upoważnienia MF wyjaśnił:

„(…) Obszary, w których koalicja tworząca obecny rząd zobowiązała się wspólnie działać, zawiera umowa koalicyjna. (…) w umowie tej nie znalazł się zapis dotyczący podwyższenia kwoty wolnej od podatku.

Nie oznacza to jednak, że podniesienie kwoty wolnej od podatku nie będzie realizowane. Aktualna pozostaje bowiem wyrażana wielokrotnie przez różnych przedstawicieli rządu zapowiedź, że omawianą obietnicę rząd (…) zamierza zrealizować w trwającej kadencji Parlamentu.

Należy jednak mieć na uwadze, że Minister Finansów kreując politykę podatkową państwa musi pogodzić z jednej strony funkcję fiskalną podatków, z drugiej ich aspekt społeczny. W aspekcie fiskalnym – w dobie obecnej sytuacji geopolitycznej i istniejącego deficytu budżetowego – szczególnie istotnym zadaniem staje się realizacja zaplanowanych dochodów budżetu państwa.

Z uwagi na oszacowany koszt omawianej zmiany, skutkującej uszczupleniem dochodów sektora publicznego z podatku PIT, która dla roku 2025 wyniosłaby 52,5 mld, decyzja co do momentu podwyższenia kwoty wolnej zostanie podjęta w oparciu o rzetelne dane i z uwzględnieniem uwarunkowań aktualnej sytuacji geopolitycznej. Celem nadrzędnym jest bowiem zwiększanie bezpieczeństwa państwa oraz stabilność finansów publicznych. Wszystkie te czynniki są niezmiernie ważne dla właściwego funkcjonowania państwa, gospodarki i zachowania bezpieczeństwa społeczno-ekonomicznego obywateli, zarówno na poziomie centralnym, jak i lokalnym.

Zauważamy zatem, że tak istotna zmiana systemu podatkowego musi zostać przeprowadzona wówczas, gdy pozwoli na to stan finansów publicznych. Zwracam przy tym uwagę, że Komisja Europejska 26 lipca br. objęła Polskę (i sześć innych państw) procedurą nadmiernego deficytu. Trudna sytuacja budżetowa to efekt wielu czynników, w tym tych zewnętrznych, na które nie mieliśmy wpływu (np. wojna w Ukrainie).

Powyższe oznacza, że nie rezygnujemy z realizacji tego postulatu, a jedynie planujemy wprowadzenie omawianego rozwiązania w dogodnych uwarunkowaniach geopolityczno-budżetowych(podkreśl. red.). (…)”

12. JPK Środki Trwałe dopiero za 2026 r. – projekt rozporządzenia Ministra Finansów

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) zamieszczono projekt (z 12 listopada 2024 r.) rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnienia z obowiązku przesyłania danych z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (nr z wykazu prac legislacyjnych 921).

Przypomnijmy, że nowe obowiązki w zakresie JPK_PD (potocznie zwanym JPK_CIT) wystąpią za rok podatkowy lub rok obrotowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2024 r. i w pierwszej kolejności obejmą:

• podatkowe grupy kapitałowe (w praktyce poszczególne spółki wchodzące w ich skład) oraz
• podatników CIT i spółki niebędące osobami prawnymi, których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym albo obrotowym przekroczyła 50 mln euro.

W następnych dwóch latach ww. obowiązki zostaną stopniowo rozszerzone na pozostałe grupy podatników CIT.

Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ww. rozporządzenia, efektem prowadzonych dotychczas prac, w ramach nowego obowiązku JPK w podatkach dochodowych, stało się opracowanie dwóch nowych struktur logicznych w ramach JPK_KR, tj.:

• JPK_KR_PD – Jednolity Plik Kontrolny Księgi Rachunkowe Podatek Dochodowy oraz
• JPK_ST_KR – Jednolity Plik Kontrolny Środki Trwałe.

Takie właśnie struktury miały być wysyłane przez ww. podmioty już za 2025 r. Ponieważ jednak proces wdrażania mechanizmów umożliwiających wywiązanie się z tych obowiązków jest złożony i wiąże się z koniecznością poniesienia znacznych wydatków na dostosowanie wewnętrznych systemów finansowo-księgowych do ich realizacji, a także w wielu przypadkach dokonania kompleksowych zmian organizacyjno-technicznych, Ministerstwo Finansów wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników zamierza czasowo zawiesić obowiązek w zakresie JPK_ST_KR. Projekt rozporządzenia zakłada bowiem zwolnienie ww. podatników i spółki niebędące osobami prawnymi z obowiązku przesyłania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej danych z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (tj. JPK_ST_KR) za rok podatkowy, który rozpoczyna się po dniu 31 grudnia 2024 r., a przed dniem 1 stycznia 2026 r., a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – za rok obrotowy, który rozpoczyna się po dniu 31 grudnia 2024 r., a przed dniem 1 stycznia 2026 r.

Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.