ZMIANY W PRZEPISACH PODATKOWYCH – lipiec 2024 r.

1. Jednomiesięczne zwolnienie dla przedsiębiorcy z opłacania składek ZUS

„W Dzienniku Ustaw z 12 czerwca 2024 r. została opublikowana ustawa z dnia 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (poz. 863), która wprowadza m.in. zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych i PDOF.

Wakacje od składek ZUS

Przepisy zawarte w ustawie z dnia 9 maja 2024 r. pozwalają niektórym przedsiębiorcom skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek na ich własne obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Określa to nowo dodany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych art. 17a i 17b. Jak wynika z ich treści, zwolnienie z opłacania składek przysługuje za jeden, wskazany we wniosku płatnika, miesiąc kalendarzowy w danym roku. Uregulowania dotyczące zwolnienia z opłacania obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe mają odpowiednie zastosowanie także do składki na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli ubezpieczony dobrowolnie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku o zwolnienie z opłacania składek oraz miesiącu go poprzedzającym.

Ustawa wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 4 miesięcy od dnia ogłoszenia, czyli od 1 listopada 2024 r. z wyjątkiem art. 8 tej ustawy (dotyczącego zamówień na usługi lub dostawy udzielane przez ZUS, w związku z wykonaniem przepisów dotyczących zwolnienia z opłacenia składek), który wszedł w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, czyli od 13 czerwca 2024 r.

Zwolnienie składkowe bez podatku

Kwoty składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy, zwolnione z obowiązku ich opłacenia na podstawie wyżej wskazanych przepisów, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zwolnienie to będzie miało również zastosowanie do podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Zwolnienie z podatku będzie wynikało z nowego pkt 160 dodanego do art. 21 ust. 1 ustawy o PDOF oraz znowelizowanego art. 10 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zmiany te wejdą w życie z dniem 1 listopada 2024 r.

2. Nowy limit uprawniający do prowadzenia działalności nieewidencjonowanej w II półroczu 2024 r.

Działalność nieewidencjonowana to forma prowadzenia działalności bez obowiązku jej rejestracji w CEIDG. Działalności gospodarczej nie stanowi działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm.) i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Tak stanowi art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236).

Od 1 lipca 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4.300 zł. Wynika to z przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz. U. poz. 1893). Oznacza to, że w II półroczu 2024 r. z obowiązku rejestracji firmy będą zwolnione osoby, których przychód w danym miesiącu nie przekroczy 3.225 zł (tj. 4.300 zł × 75%).

Ustalając przychód należy brać pod uwagę kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (czyli obniżek za uregulowanie płatności przed terminem). Jak sprecyzowano w wyjaśnieniach zamieszczonych na stronie internetowej www.biznes.gov.pl, przychód z działalności nierejestrowej stanowią należności otrzymywane ze sprzedaży towarów czy świadczonych usług i do przychodów należy zaliczyć również kwoty, które są należne, nawet jeśli nie wpłynęły na konto.

Po przekroczeniu limitu zwalniającego z obowiązku rejestracji działalności staje się ona działalnością gospodarczą. Następuje to począwszy od dnia, w którym został przekroczony limit. Wówczas w terminie 7 dni trzeba dokonać zgłoszenia do CEIDG. Oczywiście działalność musi spełniać warunki dla uznania jej za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców.

Warto w tym miejscu wskazać, że do Sejmu trafił poselski projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych (druk nr SH-020-65/24). Zakłada on wprowadzenie uproszczeń odnoszących się do każdego etapu istnienia i prowadzenia przedsiębiorstwa. Zawiera też propozycję wprowadzenia rocznego, a nie jak obecnie miesięcznego, limitu przychodu uprawniającego do prowadzenia działalności nieewidencjonowanej. Projektodawca proponuje, aby z tej formy prowadzenia działalności skorzystać mogła każda osoba fizyczna, której przychód należny z tej działalności nie przekraczałby w roku 9-krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i która w okresie ostatnich 24 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

3. Propozycja podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę i minimalnej stawki godzinowej w 2025 r.

Rada Ministrów przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2025 r., przedstawioną przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jak wynika z komunikatu z 13 czerwca 2024 r. zamieszczonego na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (www.gov.pl), proponuje się, aby minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 stycznia 2025 r. wynosiło 4.626 zł. Podwyższeniu miałaby ulec także minimalna stawka godzinowa dla umów zlecenia i o świadczenie usług. Zgodnie z propozycją rządu od 1 stycznia 2025 r. wynosiłaby ona 30,20 zł.

Oznacza to, że proponowana kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrosłaby od 1 stycznia 2025 r. – w porównaniu do płacy minimalnej obowiązującej od 1 lipca 2024 r. – o 326 zł. Natomiast minimalna stawka godzinowa wzrosłaby w porównaniu do obecnej o 2,10 zł. Rada Ministrów przedstawi powyższe propozycje w sprawie wysokości wynagrodzenia minimalnego i minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. Radzie Dialogu Społecznego.

4. Zmiany przepisów w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy

Nowelizacja przepisów w zakresie legalizacji pobytu obywateli Ukrainy i ich zatrudniania

Z dniem 1 lipca 2024 r. wchodzą w życie (z pewnymi wyjątkami) zapisy ustawy z dnia 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 854).

Przepisy nowelizacji są podyktowane przedłużeniem do 4 marca 2025 r. przez Radę Unii Europejskiej, decyzją wykonawczą 2023/2409 z dnia 19 października 2023 r., tymczasowej ochrony wprowadzonej decyzją wykonawczą Rady (UE) 2022/382 z dnia 4 marca 2022 r. stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE (…). Jednak polski ustawodawca zaproponował jeszcze dłuższy czas wsparcia dla obywateli Ukrainy, w tym świadczeń rodzinnych, zdrowotnych czy socjalnych. Kierując się długością roku szkolnego oraz możliwościami sprawnej zmiany statusów pobytowych obywateli Ukrainy, zdecydowano o wydłużeniu funkcjonowania instytucji uregulowanych w ustawie z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa do 30 września 2025 r.

Ustawa rozszerza krąg uprawnionych do pomocy o małoletnie dzieci obywateli Ukrainy oraz o małoletnie dzieci małżonków obywateli Ukrainy. Natomiast wyłączono z zakresu podmiotowego ustawy o pomocy dzieci urodzone na terytorium RP, jeżeli ich ojcem jest obywatel polski albo obywatel innego niż Polska państwa członkowskiego UE.

Nowelizacja zawiera szereg rozwiązań dotyczących uszczelnienia systemu udzielania pomocy, dostępu do rynku pracy oraz wygaszenia części działań pomocowych.

Uzależniono możliwość przyznania i wypłaty świadczenia wychowawczego oraz świadczenia „Dobry Start” od tego, czy dziecko realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki w przedszkolu lub szkole należącej do polskiego systemu edukacji. Rozwiązanie to będzie obowiązywać od okresu świadczeniowego rozpoczynającego się 1 czerwca 2025 r. oraz roku szkolnego 2025/2026. Uchylono podstawę dającą możliwość uzyskania przez obywatela Ukrainy jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.

W zakresie refinansowania kosztów pobytu w Polsce z dniem 30 czerwca 2024 r. wygaszone zostanie świadczenie pieniężne z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelowi Ukrainy. Świadczenie to będzie mogło być przyznane jedynie za okres do dnia 30 czerwca 2024 r. Dopuszczalne jest udzielanie pomocy w formie zakwaterowania zbiorowego, tzn. w obiekcie, w którym przebywa co najmniej 10 osób lub w obiektach będących własnością lub przedmiotem trwałego zarządu jednostek sektora finansów publicznych.

Ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw zawiera też szereg zmian w zakresie zatrudniania obywateli Ukrainy przez polskich pracodawców. Najważniejsze z nich to:

• skrócenie z 14 do 7 dni terminu na przesłanie powiadomienia przez pracodawcę zatrudniającego obywatela Ukrainy,
• wprowadzenie konieczności złożenia kolejnego powiadomienia o zatrudnieniu obywatela Ukrainy, w przypadku gdy zmieni się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy, zmieni się stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy, zmniejszony zostanie wymiar czasu pracy lub liczba godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określone w powiadomieniu, obniżeniu ulegnie miesięczna lub godzinowa stawka wynagrodzenia określona w powiadomieniu,
• wprowadzenie wymogu wskazywania w powiadomieniu o zatrudnieniu obywatela Ukrainy co najmniej minimalnego wynagrodzenia o pracę lub minimalnej stawki godzinowej.

Nowelizacja wprowadza również nowe rozwiązania w zakresie legalizacji pobytu, w tym możliwości ubiegania się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu łączenia rodzin dla obywateli Ukrainy, którzy korzystają w RP z ochrony czasowej, umożliwienie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy na okres 6 miesięcy w przypadku, gdy obywatel Ukrainy ubiega się o udzielenie tego zezwolenia ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu albo ze względu na pracę sezonową. Zawiera też rozwiązania wprowadzające nową procedurę dającą możliwość przekształcenia posiadanych przez obywateli Ukrainy uprawnień pobytowych w zezwolenia na pobyt czasowy, w drodze wydania karty pobytu (wydanie karty pobytu skutkować będzie przekształceniem z mocy prawa dotychczasowego uprawnienia pobytowego w zezwolenie na pobyt czasowy). Osobie, która uzyska zezwolenie na pobyt czasowy w ramach „przekształcenia”, będzie przysługiwał dostęp do polskiego rynku pracy poprzez zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę i to bez obowiązku dokonywania powiadomienia powiatowego urzędu pracy oraz prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jako obywatele polscy, a zatem również na podstawie wpisu do CEIDG.

Wprowadzono również zmiany dotyczące ustalania stanu zatrudnienia w zakresie wpłat na PFRON. Otóż do stanu zatrudnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44), nie trzeba wliczać osób niebędących osobami niepełnosprawnymi, które przybyły na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, a przebywających na urlopie bezpłatnym udzielonym w związku z ich uczestniczeniem w działaniach wojennych na terytorium Ukrainy. Regulacja ma zastosowanie w odniesieniu do wpłat na Fundusz za miesiące przypadające w okresie trwania tych działań, począwszy od 1 marca 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.

Przedłużenie do końca 2025 r. preferencji podatkowych związanych z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy

Mocą ww. ustawy nowelizującej z dnia 15 maja 2024 r. (Dz. U. poz. 854) przedłużono preferencje w CIT/PIT dotyczące pomocy związanej z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, tj. przedłużono generalnie:

• możliwość ujmowania w kosztach podatkowych kosztów wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn/nieodpłatnych świadczeń przekazanych także w 2025 r. określonym podmiotom na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie, o ile nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne (art. 38wc ustawy o PDOP i art. 52zo ust. 1-2 ustawy o PDOF),
• brak powstania przychodu z tytułu wartości darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych przez określone podmioty także w 2025 r. w związku z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie (art. 38xb ustawy o PDOP i art. 52zp ustawy o PDOF),
• zwolnienie z opodatkowania PIT pomocy humanitarnej otrzymanej także w 2025 r. przez obywateli Ukrainy, którzy po 23 lutego 2022 r. przybyli na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z toczącymi się działaniami wojennymi w ich kraju (art. 52zq ustawy o PDOF),
• możliwość uznania w 2025 r. za spełniony warunku dotyczącego posiadania w Polsce ośrodka interesów życiowych, stwierdzonego na podstawie pisemnego oświadczenia osoby fizycznej (obywatela Ukrainy) w tej sprawie (art. 52zr ustawy o PDOF).

Znowelizowane przepisy w zakresie CIT i PIT weszły w życie z dniem 1 lipca 2024 r.

5. Obowiązek zapewnienia opakowań alternatywnych – od 1 lipca 2024 r.

Od 1 lipca 2024 r. przedsiębiorcy prowadzący jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w postaci opakowań na napoje lub żywność, są zobowiązani do zapewnienia nabywcom dostępności opakowań alternatywnych. Mowa tu o opakowaniach alternatywnych do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 433), czyli:

• kubkach na napoje, w tym ich pokrywkach i wieczkach,
• pojemnikach na żywność, w tym pojemnikach takich jak pudełka, z pokrywką lub bez, stosowanych w celu umieszczania w nich żywności, która jest przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos, zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika oraz gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzenie, gotowanie czy podgrzewanie (w tym pojemnikach na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność).

Opakowania alternatywne mają być wytworzone z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym inne niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji albo zapewnione przez przedsiębiorcę w formie wielokrotnego użytku. Wynika to z art. 3b ust. 3 ww. ustawy. Powołany przepis wchodzi w życie 1 lipca 2024 r. i nie stoi na przeszkodzie, by konsument korzystał z własnych opakowań.

6. Samoidentyfikacja nabywcy na potrzeby KSeF

W dniu 21 marca 2024 r. na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.gov.pl) pojawił się komunikat odnośnie planowanych zmian w systemie KSeF po spotkaniach konsultacyjnych. Wśród informacji dotyczących zmian, jakie mają być wprowadzone do przepisów dotyczących KSeF wskazano m.in. „samoidentyfikację” nabywcy dla potrzeb wystawienia przez dostawcę faktury w KSeF. Podatnicy (nabywcy) zwolnieni z VAT mają być zobowiązani do podawania na potrzeby wystawienia faktury numeru VAT (gdy są zarejestrowani dla potrzeb VAT) lub NIP (pozostali), jeśli będą dokonywali zakupów na potrzeby działalności gospodarczej.

W związku z powyższym wystąpiliśmy do MF z prośbą o wyjaśnienie, co należy rozumieć pod pojęciem „numer VAT (gdy podatnicy są zarejestrowani dla potrzeb VAT)”.

W dniu 19 czerwca 2024 r. MF udzieliło odpowiedzi, z której wynika, że pojęcie „numer VAT (gdy podatnicy są zarejestrowani dla potrzeb VAT)” należy rozumieć jako numer identyfikacji podatkowej (NIP):

• podatnika zarejestrowanego do celów VAT jako „podatnik VAT czynny” lub
• podatnika zarejestrowanego do celów VAT ze statusem „podatnik zwolniony”.

Ponadto MF przypomniało, że obowiązkowe wystawianie faktur zostało odroczone z 1 lipca 2024 r. na 1 lutego 2026 r. W odpowiedzi MF czytamy także:

„(…) w związku z napływającymi do resortu sygnałami na temat trudności we wdrożeniu KSeF, w Ministerstwie Finansów zostały przeprowadzone konsultacje z przedsiębiorcami. Podczas tych konsultacji zbieraliśmy opinie o funkcjonowaniu systemu KSeF. (…) W oparciu o zebrane informacje, w kwietniu został przygotowany i skierowany do konsultacji podatkowych materiał stanowiący propozycje i kierunki zmian w systemie KSeF. Przedstawiony materiał, po uwzględnieniu uwag przedsiębiorców, zostanie odpowiednio wykorzystany do zapowiadanego, drugiego projektu ustawy dotyczącego KSeF.

Po zakończeniu prac wewnątrz resortu, propozycje rozwiązań w zakresie uproszczenia stosowania obowiązkowego KSeF będą zawarte w projekcie ustawy. Projekt ten skierujemy do szerokich konsultacji oraz opiniowania. Ministerstwo Finansów zaproponuje etapowe wejście w życie obowiązkowego KSeF:

• 1 lutego 2026 r. dla przedsiębiorców, których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) przekroczyła w 2025 r. 200 mln zł,
• 1 kwietnia 2026 r. dla pozostałych przedsiębiorców.”

Wszystko wskazuje zatem na to, że MF nie wycofało się z dwóch terminów wprowadzenia KSeF, ale zostanie to wprowadzone odrębnym aktem prawnym niż samo odroczenie terminu.

7. Projekt zmian w zakresie podatku od nieruchomości

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej (nr UD72 z wykazu RCL). Projektowane przepisy mają za zadanie m.in. wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących aktualnych przepisów oraz doprecyzowanie obowiązujących regulacji w celu prawidłowego ich stosowania.

Projekt przewiduje wprowadzenie nowych definicji pojęć: „budowla” oraz „budynek” – na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Obecnie pod pojęciem „budowli” – zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – rozumie się obiekt budowlany w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Potrzeba wprowadzenia nowej definicji budowli do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 4 lipca 2023 r., sygn. akt SK 14/21 orzekł, iż ww. przepis jest niezgodny z Konstytucją. TK stwierdził, że odesłanie w tej definicji do przepisów Prawa budowlanego uniemożliwia podatnikom ustalenie na podstawie samych przepisów ustawy podatkowej, czy należące do nich budowle są objęte podatkiem od nieruchomości, czy nie. Zatem projektodawca zaproponował wprowadzenie do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych autonomicznej definicji pojęcia „budowli”, bez odwoływania się do przepisów pozapodatkowych, a także wyszczególnienie kategorii obiektów kwalifikowanych jako budowle w ustawie podatkowej. Budowlą będą obiekty wykonane z użyciem wyrobów budowlanych wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a także instalacje i urządzenia, jeżeli stanowią wraz z tym obiektem całość techniczno-użytkową. Dodatkowo poza obiektami wymienionymi w załączniku, pojęciem budowli zostaną objęte również, wykonane z użyciem wyrobów budowlanych:

• części budowlane urządzeń niestanowiących części budowli składającej się z obiektu wymienionego w załączniku nr 4 do ustawy oraz instalacji i urządzeń tworzących z nim całość techniczno-użytkową, tj. m.in. części budowlane kotłów i pieców przemysłowych,
• części budowlane elektrowni wiatrowych i elektrowni jądrowych,
• fundamenty pod maszyny oraz urządzenia, odrębne pod względem technicznym od tych maszyn i urządzeń,
• przyłącza do obiektu budowlanego.

Dla zachowania spójności projektowanych regulacji zaproponowano również wprowadzenie nowej, autonomicznej definicji pojęcia „budynek”, także bez odwoływania się do przepisów pozapodatkowych. Budynek miałby być definiowany jako obiekt, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, wykonany z użyciem wyrobów budowlanych, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach, również w przypadku gdy będzie częścią obiektu wymienionego w pozycjach 1-6 załącznika nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Wprowadzenie nowych definicji ma na celu wyeliminowanie ryzyka wpływu zmian ustawy – Prawo budowlane lub innych ustaw na przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Z takim mieliśmy do czynienia np. w przypadku elektrowni wiatrowych, jaka nastąpiła w wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. W efekcie nowych regulacji budowlą stała się elektrownia wiatrowa w całości, czyli zarówno jej części budowlane, jak i elementy techniczne. W efekcie skutkowało to również zmianą zakresu opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Resort postanowił uporządkować także kwestię opodatkowania garaży wielostanowiskowych znajdujących się w budynkach wielomieszkaniowych. Z kolei ta zmiana podyktowana jest wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2023 r., sygn. akt SK 23/19. Projektowana nowelizacja zakłada dodanie do art. 1a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nowego ustępu 2c. Stanowi on, że za część mieszkalną budynku należy uznać również garaż wielostanowiskowy w budynku mieszkalnym i tym samym zastosować stawkę podatku od nieruchomości właściwą dla budynków mieszkalnych. Aktualnie w myśl przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stawki podatku od nieruchomości od budynków są zróżnicowane w zależności od sposobu ich wykorzystania, np. na cele mieszkalne, na prowadzenie działalności gospodarczej, na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Szczególna sytuacja w kwestii opodatkowania podatkiem od nieruchomości zachodzi w zakresie opodatkowania miejsc w garażach wielostanowiskowych w budynkach wielomieszkaniowych. W obowiązującym stanie prawnym takie garaże, będące odrębnymi nieruchomościami lokalowymi, są odmiennie traktowane w porównaniu z garażami niewyodrębnionymi prawnie, stanowiącymi element nieruchomości wspólnej.

Znowelizowane przepisy miałyby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

8. Do 31 lipca 2024 r. pracodawcy muszą przekazać do PFR oświadczenia o liczbie pracowników i uczestników PPE

Pracodawca przekazuje Polskiemu Funduszowi Rozwoju (PFR) oświadczenia o liczbie pracowników i uczestników zatrudnionych u danego pracodawcy według stanu na dzień 1 stycznia i na dzień 1 lipca w danym roku kalendarzowym. Oświadczenie to jest przekazywane w postaci elektronicznej albo postaci papierowej do dnia 31 stycznia i do dnia 31 lipca w danym roku kalendarzowym. Tak wynika z art. 23a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 556).

Na stronie internetowej Polskiego Funduszu Rozwoju (www.pfr.pl) zamieszczono informację z 25 czerwca 2024 r. dotyczącą sposobu składania ww. oświadczenia. Czytamy w niej:

„(…) Aby ułatwić spełnienie tego obowiązku (składania ww. oświadczenia – przyp. red.), PFR umożliwi przekazanie ww. danych w sposób elektroniczny, za pomocą specjalnego formularza na stronie https://ppe.pfr.pl/.

Złożenie wymaganego ustawą oświadczenia jest możliwe po zalogowaniu się za pomocą numeru NIP i kodu TOKEN, który jest nadawany indywidualnie dla każdego pracodawcy prowadzącego PPE.

(…) Oświadczenie pracodawcy mogą również składać w formie papierowej lub e-mail. W takim przypadku powinno ono zawierać następujące dane:

• Numer NIP
• Nazwa pracodawcy
• Numer REGON
• Liczba pracowników zatrudnionych u pracodawcy
• Liczba uczestników PPE zatrudnionych u pracodawcy.

Takie oświadczenie można przekazać na adres korespondencyjny PFR SA lub na adres: oswiadczenie-ppe@pfr.pl. Przekazując dane e-mail należy dokument podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym. (…)”

9. Podmiotowe zwolnienie z VAT – planowane zmiany

Obecnie z podmiotowego zwolnienia z VAT, tj. zwolnienia z uwagi na niskie obroty, mogą korzystać wyłącznie podatnicy posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju (gdy wartość ich sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł; w przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą limit jest liczony proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności w trakcie roku). Jednocześnie ustawa o VAT nie daje możliwości stosowania zwolnienia podatnikom nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju (bez względu na wielkość sprzedaży, którą rocznie osiągają). Oznacza to, że podatnicy nieposiadający siedziby działalności gospodarczej w Polsce rozliczają VAT od pierwszej sprzedaży dokonanej na terytorium kraju.

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) zamieszczono projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (projekt z 24 czerwca 2024 r., nr z wykazu prac legislacyjnych UC56), który przewiduje zmiany dotyczące podmiotowego zwolnienia z VAT. Projekt ten ma na celu implementację do krajowego porządku prawnego unijnych przepisów (dyrektywy Rady (UE) 2020/285 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw oraz rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do współpracy administracyjnej i wymiany informacji do celów monitorowania i prawidłowego stosowania procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw).

W projekcie ustawy proponuje się wprowadzenie przepisów w zakresie szczególnej procedury zwolnień dla małych przedsiębiorstw mających siedzibę działalności gospodarczej w państwach członkowskich innych niż to, w których VAT jest należny (tzw. procedury SME). W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej wyjaśniono, iż:

„(…) w związku z tym, że obowiązujące przepisy nie zmniejszają obciążeń dla małych przedsiębiorstw oraz nie stwarzają otoczenia fiskalnego sprzyjającego wzrostowi i rozwojowi handlu transgranicznego, konieczne jest umożliwienie dostępu małym przedsiębiorstwom do środków upraszczających. Po zmianie możliwe będzie stosowanie zwolnienia podmiotowego z VAT w państwach członkowskich, które wprowadziły u siebie procedurę szczególną dla małych przedsiębiorstw, przez podatników posiadających siedzibę działalności gospodarczej w innych państwach członkowskich.

Przenosząc tę kierunkową zasadę na „grunt” polski – w odniesieniu do małych przedsiębiorstw, podatnicy posiadający siedzibę działalności gospodarczej w państwach członkowskich innych niż Rzeczpospolita Polska, po spełnieniu określonych w ustawie o VAT warunków, będą mogli skorzystać ze zwolnienia podmiotowego w Polsce(podkreśl. red.). Jednocześnie podatnicy posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski, po spełnieniu określonych warunków, będą mogli skorzystać ze zwolnienia podmiotowego w innym państwie członkowskim, na warunkach określonych przez to państwo. (…)”

W wyniku wprowadzonych zmian podmiotowe zwolnienie z VAT ma przysługiwać podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju oraz podatnikom posiadającym siedzibę działalności w państwie członkowskim innym niż Polska. Zwolnienie z VAT nie będzie natomiast przysługiwać podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w państwach trzecich.

W artykule prezentujemy ogólne założenia podmiotowego zwolnienia z VAT wynikające z projektu ustawy nowelizującej ustawę o VAT.

Podmiotowe zwolnienie z VAT dla podatników z innego kraju UE

Z projektu ustawy nowelizującej wynika, że z podatku będzie zwolniona sprzedaż dokonywana przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej w państwie członkowskim innym niż Polska, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

1) całkowita roczna wartość dostaw towarów i świadczenia usług dokonanych przez podatnika w danym roku podatkowym, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium UE, z wyłączeniem podatku od wartości dodanej, w tym wartość sprzedaży na terytorium kraju, z wyłączeniem podatku (tzw. roczny obrót na terytorium UE), u tego podatnika nie przekroczy w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100.000 euro;

2) wartość sprzedaży u tego podatnika, z wyłączeniem podatku, nie przekroczy w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200.000 zł (przy czym przepisy art. 113 ust. 2 i 9 ustawy o VAT stosuje się odpowiednio; tj. przepisy regulujące, czego nie wlicza się do tego limitu oraz wskazujące, że w przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą limit jest liczony proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności w trakcie roku);

3) podatnik nie dokonuje na terytorium kraju dostaw towarów lub świadczenia usług wyłączonych ze zwolnienia (o których mowa w art. 113 ust. 13 ww. ustawy).

Podmiotowe zwolnienie z VAT dla podatników polskich

• Na terytorium innego kraju UE

Zgodnie z projektem ustawy nowelizującej, podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju i którego roczny obrót na terytorium UE nie przekroczy w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100.000 euro, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia dla dostaw towarów i świadczenia usług w państwie członkowskim innym niż Polska, na warunkach określonych przez to państwo członkowskie, w szczególności gdy roczny obrót podatnika w tym państwie członkowskim nie przekroczy kwot określonych przez to państwo, jeżeli to państwo członkowskie wprowadziło zwolnienie na zasadach odpowiadających regulacjom polskim (o których mowa w projektowanym art. 113a ustawy o VAT).

• Na terytorium Polski

Zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zwolniona od podatku będzie sprzedaż dokonywana przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u którego wartość sprzedaży, z wyłączeniem kwoty podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200.000 zł. W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej wyjaśniono, że wskazanie okresu, w którym limit 200.000 zł będzie podlegał badaniu (poprzedni i bieżący rok podatkowy), stanowi konstrukcję analogiczną jak ta przyjęta w przypadku podmiotowego zwolnienia z VAT dla podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej w państwie członkowskim innym niż Polska.

Konsekwentnie do wprowadzonych zmian uchylony ma być art. 113 ust. 13 pkt 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym podmiotowego zwolnienia z VAT nie stosuje się do podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju (tj. podatników posiadających siedzibę działalności w innych państwach członkowskich UE oraz w państwach trzecich). Zmiana ta jest konieczna, skoro zostanie wprowadzone podmiotowe zwolnienie z VAT dla podatników z innych krajów UE. Z kolei precyzyjne wskazanie w innych przepisach, do kogo kierowane jest zwolnienie, nie wymaga wyłączania z niego podatników z państw trzecich.

Termin wejścia w życie

Zgodnie z projektem, opisane zmiany dotyczące podmiotowego zwolnienia z VAT mają wejść w życie od 1 stycznia 2025 r. Zaznaczamy jednak, że projekt ustawy nowelizującej jest dopiero na etapie opiniowania i nie wiadomo, jaki będzie ostateczny kształt i termin wejścia w życie tych zmian.

Ponadto w projekcie ustawy nowelizującej przewidziano inne zmiany (np. w zakresie reguł ustalania miejsca świadczenia niektórych usług w celu bardziej precyzyjnego odzwierciedlenia zasad opodatkowania usług podatkiem VAT w miejscu rzeczywistej konsumpcji usług).

10. Usługi cyfrowe KAS dla podatników i płatników – planowane zmiany w 2024 r.

Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.gov.pl; dalej: MF) zamieszczono komunikat dotyczący elektronicznych usług publicznych.

MF wskazało, że będzie regularnie informować o planach wdrażania swoich usług, aby podatnicy/płatnicy z wyprzedzeniem dowiadywali się o zmianach i mogli się do nich przygotować. Jednym z priorytetów jest wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań informatycznych i udostępnianie kolejnych e-usług, które spełniają oczekiwania klientów. W stale rozbudowywanym katalogu usług cyfrowych dla podatników i płatników planuje się wykorzystywać m.in. innowacyjne rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, voiceboty czy chatboty – to pozwoli świadczyć usługi publiczne w zróżnicowanych kanałach elektronicznych, zgodnie z aktualnymi preferencjami klientów. Podkreślono, że resort finansów będzie regularnie informować o planach wdrażania usług dla klientów KAS w perspektywie kilkuletniej, udostępniając szczegółowe informacje o planowanych zmianach w okresie najbliższych 6 miesięcy. Plany te będą aktualizowane co kwartał. W komunikacie wskazano, że:

„(…) KAS w perspektywie 2024-2028 planuje kontynuowanie budowy i rozwoju usług pro-klienckich. (…)

Zmiany planowane do końca 2024 roku

• W e-Urzędzie Skarbowym rozszerzy się m.in. katalog płatności kartami płatniczymi. Pojawi się też aplikacja mobilna e-Urząd Skarbowy.
• Administracja skarbowa udostępni jeden numer infolinii Krajowej Administracji Skarbowej do kontaktów z urzędem skarbowym.
• Od sierpnia 2024 r. pilotażowo, w wybranych urzędach skarbowych, podatnicy będą mogli zapłacić opłatę skarbową na rzecz jednostki samorządowej z wykorzystaniem dostępnego w US kodu QR.
• Resort finansów udostępni zaktualizowaną wersję testową aplikacji podatnika KSeF.
• W ramach Centrum Transparentności KAS opublikuje wszystkie struktury logiczne dotyczące plików JPK i broszury do tych struktur.
• KAS udostępni operatorom platform internetowych (którzy mają obowiązek zbierać i przesyłać do KAS informacje o dochodach uzyskiwanych za ich pośrednictwem przez internautów) kreatory plików służące do rejestracji i sprawozdawczości. Dostosuje też narzędzia do przesyłania podpisanych plików. (…)
• KAS wdroży zmiany w obszarze platformy PUESC. Będą one dotyczyć m.in. e-Decyzji akcyzowych, e-Decyzji celnych i systemu e-Granica. (…)”